Yeterli ve Dengeli Beslenme
Besin Grupları
Besinler protein, yağ, karbonhidrat, vitamin ve mineraller içeriklerine göre 5 gruba ayrılır.
1. Süt ve süt ürünleri
2. Et, Yumurta ve Kuru baklagiller
3. Sebze ve Meyveler
4. Ekmek ve Tahıllar
5. Yağlar ve Şekerler
İnsanın büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olarak yaşama devam etmesi için gerekli olan besin ve besin öğelerini tüketmesine beslenme denir.
Beslenme, sadece açlığı bastırmak, karın doyurmak veya canının istediğini yemek değildir. Sağlığımızı korumak ve yaşam kalitesini artırmak için vücudumuzun gereksinimi olan besinleri bilinçli bir şekilde yeterli miktarda ve uygun zamanlarda almalıyız.
Vücudumuzun sağlıklı olması için 50 kadar besin öğesinden, her gün vücudumuzun ihtiyacı olan miktar kadar almalıyız. Bu besin öğelerinden herhangi birini almazsak ya da gereğinden fazla alırsak sağlığımız bozulur, büyüme ve gelişimimiz sekteye uğrar.
Bu besin öğelerinin her birinin yeterli miktarda alınmasına “Yeterli ve Dengeli Beslenme” denir.
Ne kadar dengeli besleniyorsunuz? Dengeli beslenme testini çözmek için tıklayın!
• Hareketli ve dikkatli bakışlar
• Sağlıklı bir cilt
• Canlı ve parlak saçlar
• Güçlü ve gelişimi normal kaslar
• Çalışmaya ve üretmeye istekli
• Vücut ağırlığı, yaşına ve boyuna uygun
• Ruhsal ve zihinsel gelişimi normal
Vücuda yeterli enerji ve besin ögesi alınmaması sonucunda “Yetersiz Beslenme” ortaya çıkar.
Gereğinden çok besin alındığında ise, bu besin öğeleri vücudumuzda yağ olarak birikir ve obezite gibi kronik hastalık riskini arttırır.
Bazen de uygun besin öğeleri seçilmez ya da yanlış pişirme yöntemleri kullanılır. Bu durumda, bazı besin öğelerinde kayıplar olur ve besin öğeleri vücuttaki işlevlerini yerine getiremezler. Vücuda ihtiyacından fazla veya az enerji ve besin ögesi alınması, doğru pişirme yöntemlerinden dolayı besin ögelerinde kayıplar oluşması gibi durumların tümü “Dengesiz Beslenme” olarak adlandırılır.
Yetersiz ve dengesiz beslenenlerin vücudu, patojen bakteri ve virüslere karşı dayanıksız olur. Bu kişiler, vücut direnci azaldığı için, çabuk hastalanıp zor iyileşirler. Herhangi bir besin öğesini gerektiği kadar almazsak, o besin öğesi vücudumuzdaki görevini yapamaz ve vücudumuzda hastalıklar baş gösterir. Dengesiz beslenme, çalışma, düşünme ve planlama yeteneklerimizi olumsuz yönde etkiler.
Sağlıklı Yemek Tabağı için tıklayın!
Yetersiz ve dengesiz beslenen bireylerin görünüşü şöyle tanımlanabilir:
• Hareketleri ağır, isteksiz, eğilmiş bir vücut
• Şişkin bir karın
• Ciltte yara ve pürüzler
• Sık sık baş ağrısından şikayet
• İştahsızlık, yorgunluk, isteksizlik
İleri derecede yetersiz beslenenlerde zihinsel gerilik, hal ve hareketlerde dengesizlik görülür.
Yaşa ve boya göre vücut ağırlığının fazla olması da obezite olarak adlandırılır ve dengesiz beslenme belirtisidir. Obezite bir hastalık olarak kabul edilir.
Bebekler, çocuklar, gençler, gebe ve emziren anneler, yaşlılar, işçiler yetersiz beslenmeden en çok etkilenen gruplar arasında yer alırlar.
Dengesiz beslenmenin nedenlerinin başında ise bilgisizlik geliyor.
Bu nedenle beslenme eğitimini, sağlıklı beslenme bilinci kazanmayı ve kazanmayı küçük yaştan itibaren önemsemeliyiz.